Niewsbrief

Fabrikant

TON koffiehuis stoelen. Hoe het hout werd gebogen

TON koffiehuis stoelenTON koffiehuis stoelen

Revoluties in de meubelmakerij zijn een eerder zeldzaam iets. De perfectionering van de gebogen houten stoel door Michael Thonet (1796-1871) was zo'n revolutionaire daad - in drie opzichten. Vanuit technisch oogpunt was de revolutie al in de maak sinds ongeveer 1830. Thonet experimenteerde met methoden om hout buigbaar te maken onder invloed van stoom en lijmwater. Hij verbeterde ze stap voor stap; in 1852 verkreeg hij na verschillende pogingen eindelijk een octrooi dat zijn methode beschermde om "hout elke kromming en vorm in verschillende richtingen te geven door het in stukken te snijden en weer aan elkaar te lijmen".

"Elke bocht" - deze formulering geeft de tweede omwenteling aan. Met behulp van de techniek van het gebogen hout was het ook mogelijk nieuwe wegen in het ontwerp te bewandelen; eenvoudige halfronde bogen als rugleuningen, ronde maar massief houten combinaties van stoelruggen en rugleuningen, of zelfs gebogen stoelpootversterkingen waren niet alleen technische maar ook ontwerpinnovaties.

Ten derde betekenden gebogen houten meubelen een economische revolutie. Zij waren niet alleen geschikt voor productie op industriële schaal, zij verlangden dit praktisch. En zo leidde het idee van gebogen houten meubelen al tijdens Thonets leven tot een eigen industrie. Zijn zonen en opvolgers produceerden massaal gebogen houten stoelen en stichtten talrijke fabrieken, hoofdzakelijk in de Oosteuropese regio, die destijds tot het keizerlijke en koninklijke Oostenrijk behoorde. Oostenrijk, waar de arbeid goedkoop was en de voorraad beukenhout bijna onuitputtelijk.

Een van deze fabrieken werd in 1861 gebouwd in de Moravische stad Bystritz am Hostein, nu Bystřice pod Hostýnem in de Tsjechische Republiek. Na een bewogen geschiedenis is het vandaag de dag nog steeds actief als onafhankelijke naamloze vennootschap onder de naam TON (továrny na ohýbaný nábytek, in het Duits "fabriek voor gebogen houten meubelen"): Bystritz is de oudste plaats ter wereld waar meubelen worden gemaakt door hout met de hand te buigen.

TON gebogen houten meubels fabricerenTON gebogen houten meubels fabriceren
TON gebogen houten meubels fabricerenTON gebogen houten meubels fabriceren
TON gebogen houten meubels fabricerenTON gebogen houten meubels fabriceren

"consumenten meubilair".

Het assortiment gebogen houten meubelen dat TON vervaardigt is breed - en jaar na jaar zijn zij op de gebruikelijke meubelbeurzen vertegenwoordigd met nieuwigheden. Het bedrijf produceert ook een aantal stoelen die teruggaan op de vroege ontwerpen van de Wilhelminische periode en die vandaag de dag als klassiekers worden beschouwd. Maar eerst en vooral waren zelfs de latere beroemde modellen in hun tijd massaprodukten (in de 19e eeuw sprak men van "consumptiemeubelen"). Dit was de enige reden waarom zij de typische koffiehuisstoelen van een heel tijdperk werden. Stoelen zoals model No. 14 hieronder met zijn gebogen rugleuning van twee bogen van gebogen hout - de koffiehuisstoel bij uitstek - of de armleuningstoel No. 24 met zijn "palmette" rugleuning voldeden qua vormgeving zeker aan de smaak van de tijd. Hun grote populariteit danken zij echter aan hun lichte gewicht, hun onverwoestbaarheid, hun zitcomfort en het feit dat zij goedkoop waren als gevolg van de industriële massaproductie - kenmerken die hen ook vandaag nog onderscheiden, los van alle designkwesties.