Aangezien het beroepsleven zich tegenwoordig steeds meer aan het bureau thuis afspeelt, is het van belang het kantoor niet alleen functioneel maar ook visueel in te richten. Idealiter zou de werkplek in harmonie moeten zijn met de andere delen van het huis en niet moeten worden gezien als een vreemd lichaam binnen de eigen vier muren. Geschikte taakverlichting is in dit verband van centraal belang. Bureaulampen moeten enerzijds gericht, helder licht leveren dat de ogen bij alle visuele taken betrouwbaar ondersteunt, en anderzijds de ruimte een karaktervolle uitstraling geven. Wij presenteren enkele iconen van armatuurdesign die beide aspecten op een prachtige manier combineren.

Aan het begin van de 20e eeuw, toen de elektrificatie in Amerika steeds verder voortschreed, schreef één lamp in het bijzonder geschiedenis: de beroemde Banker's Lamp. Het is een waar pronkstuk van de Belle Époque - in elegante, heldere lijnen, met een gebogen kap van mondgeblazen glas en een piramidevormige voet van massief messing. De maker van het originele model van de Banker lamp is Harrison Dawson McFaddin. De Amerikaan kreeg in 1909 het octrooi voor zijn Emeralite, zoals hij het doopte, een woordspeling op de woorden emerald en lite (spreektaal voor licht).

"Als je eenmaal echt goede verlichting ervaart, is je leven meteen weer gevuld met nieuwe waarden." Dit citaat van Poul Henningsen (1894-1967) weerspiegelt de behoefte die de Deense ontwerper zijn leven lang vergezelde. Zijn doel was om armaturen te construeren die niet alleen niet-verblindend, gericht licht geven, maar tegelijkertijd ook iets meer levenskwaliteit met gedempt, diffuus licht en een levendig spel van schaduwen. Henningsen ontwierp een buitengewoon flexibel verlichtingssysteem waarbij de kap van een armatuur bestaat uit verschillende segmenten waarvan de verhoudingen zijn afgeleid van de logaritmische spiraal.

Een van zijn eerste armatuurontwerpen is de "Paris Lamp" pendelarmatuur, die in 1925 met de gouden medaille werd bekroond op de Parijse Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes. In hetzelfde jaar begon de samenwerking met de verlichtingsfabrikant Louis Poulsen, met wie Henningsen in de loop van zijn leven ongeveer duizend lampenmodellen ontwikkelde, die alle op de markt kwamen onder de naam PH, de initialen van de ontwerper. Zijn beroemdste armatuur is de PH 5 hanglamp uit 1958, die naar verluidt nu in de helft van alle Deense huizen hangt en bijna geen enkele Scandinavische speelfilm kan zonder de sfeervolle enscenering van de PH 5 of een van haar "zusjes".

Henningsen ontwierp de driedelige lampenkap al in 1925/1926. De modellen van de tafellampen PH 2/1 en PH 3/2, waarvan de kap aanvankelijk van metaal was en later van gematteerd, mondgeblazen opaalglas, ontstonden rond deze tijd. Deze Scandinavische klassiekers zorgen voor een aangenaam, niet-verblindend licht op het bureau en dragen tegelijkertijd bij tot een zachte, sfeervolle kamerverlichting.

Toen met de snelle ontwikkeling van de industrialisatie de machines in de fabrieken de klok rond ratelden, maakte iemand een einde aan de slechte lichtomstandigheden en het "schimmige bestaan" van de arbeiders: de ingenieur Curt Fischer (1890-1956), oprichter van de Thüringse fabrikant van verlichtingsarmaturen Midgard, revolutioneerde de markt met de eerste stuurbare elektrische verlichtingsarmatuur. Dankzij het schaarmechanisme kon de lichtbron van de "Midgard" naar u toe worden getrokken en kon de kop ervan worden gedraaid en gedraaid - zo kon de armatuur met slechts één hand precies op de werkplek worden uitgelijnd. Fischer vroeg octrooi aan op de schaarlamp in 1919. Terecht wordt hij vandaag beschouwd als de vader van het richtbare licht.

De bekendste en eerste in serie geproduceerde stuurbare armatuur ter wereld was de Midgard "Type 113" - ook bekend als de "zweep" vanwege zijn gebogen arm. Het werd in 1922 ontwikkeld en korte tijd later in het Bauhaus Dessau ondergebracht. Marianne Brandt (1893-1983), een van de beroemdste Bauhaus-kunstenaars, zei ooit: "Later benijdden wij de uitvinders van de arm van de 'Midgard'-lamp. Onze lamp was ook verstelbaar, maar niet zo elegant." Dit model en het later ontworpen Midgard "Type 114" resulteerden in een modulair armatuursysteem met onderhoudsvrije verbindingen, waarop Fischer eveneens patent heeft.

Na het faillissement van Midgard in 2011 werd het traditionele merk in 2017 door David Einsiedler en Joke Rasch in Hamburg-Altona nieuw leven ingeblazen. Sindsdien is de productie er ook gevestigd - en dat is nog steeds zo: Alle Midgard-armaturen worden volledig in Duitsland vervaardigd - zoals de "Midgard Modular". Deze bureaulamp is formeel gebaseerd op de oorspronkelijke Midgard-serie uit de jaren 1920 en zorgt dankzij de onderhoudsvrije verbindingen op stijlvolle wijze en gedurende lange tijd voor een gericht, niet-verblindend licht op de bureaus in de hele wereld.

In het begin van de jaren 1920 ontwierp het Bauhaus ook zijn eigen bureaulampen. De tafellamp van Wilhelm Wagenfeld (1900-1990) is waarschijnlijk een van de bekendste. De in Bremen geboren industrieel ontwerper, Bauhaus-student en later hoofd van de metaalwerkplaats aan de rijksbouwhogeschool in Weimar creëerde een unieke, tijdloze lamp van glas en metaal die nu een van de best verkochte lampen ter wereld is en een permanente plaats heeft in het Museum of Modern Art in New York. Aanvankelijk was het allesbehalve een succes - gemaakt in kleine aantallen, meestal met de hand, was de tafellamp met een prijs van 55 Reichsmark niet bepaald betaalbaar voor de meeste mensen en werd al in 1930 weer uit de handel genomen. Pas in de jaren tachtig kwam er weer schot in de zaak - Walter Schnepel, oprichter van het bedrijf Tecnolumen, verzekerde zich persoonlijk van de productierechten van Wagenfeld zelf. Tecnolumen is nog steeds 's werelds enige licentiehouder van de Bauhaus-lamp.

Net als het origineel wordt de heruitgave van de Wagenfeld-lamp in twee versies geproduceerd, als WA 24 (voet en voet vervaardigd uit messing) en als WG 24 (voet en voet vervaardigd uit glas). Opeenvolgende nummering en de Tecnolumen Bauhaus stempel in de basis onderscheiden de geautoriseerde, auteursrechtelijk beschermde heruitgave van alle ontelbare, gebrekkige plagiarismen die op de markt rondzwerven. Kenmerkend voor beide ontwerpen zijn de eenvoudige kap van mondgeblazen opaalglas in de vorm van een 5⁄8 bol, ondersteund door een cilindrische schacht, de platte, ronde lampvoet en de filigrane trekschakelaar. Beide zijn ware meesterwerken waarin Wilhelm Wagenfeld het Bauhaus-idee van "vorm volgt functie" op elegante, onopgesmukte wijze gestalte gaf, in overeenstemming met zijn eigen bewering: "Nuttig zijn betekent ook mooi zijn, want alles wat nodig is, moet ook mooi kunnen zijn, anders vervullen de dingen hun doel niet."

Anglepoise® is een Brits merk waarvan het succesverhaal in de jaren 1930 begon met het ingenieuze ontwerp van industrieel ontwerper en autotechnicus George Carwardine (1887-1948). Zijn armatuurontwerp was gebaseerd op een veermechanisme dat het mogelijk maakte de scharnierende armen van zijn werkplekarmatuur in de gewenste stand te brengen door er zachtjes met zijn vinger tegen te tikken. Daarbij oriënteerde hij zich op de beweeglijkheid van de menselijke arm. In plaats van de spieren liet hij de veren spelen, zodat de lamparm precies daar kon worden uitgelijnd waar het licht moest werken. In 1932 vroeg hij octrooi aan voor zijn veerarmatuur, waarvan de licentie werd verworven door het Britse metaalbedrijf Terry and Sons, dat de armatuur in 1935 op de markt bracht onder de naam Anglepoise, wat "hoekevenwicht" betekent. Het merk werd zo populair dat veel ontwerpers en artiesten zich erdoor lieten inspireren - zoals de Britse protopunkband "The Soft Boys" met hun lied "(I want to be an) Anglepoise Lamp", uitgebracht in 1978.

Ook de nieuwere modellen van Anglepoise®, zoals de tafellamp Type 75 van industrieel ontwerper Kenneth Grange (*1929) uit 2004, de Mini Type 75 in compact formaat of de kleurrijke Paul Smith Edition van de Type 75 uit 2014, zijn gebaseerd op het ontwerp van Carwardine en zijn al echte designklassiekers geworden.

Voor een optimale verlichting van uw werkplek kunt u de armatuur het beste zo plaatsen dat uw bureau vanaf de zijkant wordt verlicht. Voor rechtshandigen bevindt de armatuur zich links, voor linkshandigen rechts, om een storende schaduw van de schrijvende hand te vermijden. Bovendien moet de bureaulamp iets achter het scherm worden geplaatst en moet het licht schuin van boven naar binnen vallen.

Goed licht draagt in belangrijke mate bij tot ons welzijn en heeft ook een positieve invloed op onze productiviteit en ons concentratievermogen. Daglicht is ideaal als aanvulling op de bureaulamp omdat het de afgifte van serotonine, het zogenaamde gelukshormoon, activeert. Dit verheft onze stemming en houdt ons wakker en geconcentreerd omdat de productie van het slaaphormoon melatonine wordt vertraagd. Dus, indien mogelijk, moet het bureau dicht bij het raam staan. Het beste is om het zijwaarts uit te lijnen ten opzichte van de lichtinval, zodat u storende schaduwen of reflecties op het scherm vermijdt. Als natuurlijk licht niet voldoende is, kan ruimteverlichting in de vorm van een plafondarmatuur of pendelarmatuur uitkomst bieden. Wandarmaturen kunnen ook voor basishelderheid in de kamer zorgen. Kortom: een evenwichtige verdeling van indirect en gericht licht ondersteunt alle visuele taken optimaal en is gemakkelijk voor de ogen omdat ze niet voortdurend het licht-donkercontrast hoeven te compenseren. Zo kunt u uw dagtaak efficiënt uitvoeren en uw avond in een goed humeur beginnen.